Δόμνα Σαμίου|«της Κυρα-Θάλασσας»

Δόμνα Σαμίου

«της Κυρα-Θάλασσας»

Στον πλούτο της λαϊκής ποίησης έχουν αποτυπωθεί η απεραντοσύνη της θάλασσας,  όλες οι εκφάνσεις της ναυτικής μας παράδοσης, οι αρετές, 
οι αξίες και η γοητεία της ναυτοσύνης, όπως αποδεικνύει θαυμάσια αυτή τη συλλογή.  

Θα γράψει στο εισαγωγικό της σημείωμα η αείμνηστη Δόμνα Σαμίου το 2002:

Πριν έρθουν στη χώρα μας οι τηλεοράσεις και τα ραδιόφωνα, τότε που οι περισσότεροι άνθρωποι μπορεί και να περνούσαν όλη τους τη ζωή δίχως να ταξιδέψουν μακριά, ο καθένας ήξερε τον τόπο που γεννήθηκε και, το πολύ, λίγο παραπέρα. Ωστόσο, ουδέποτε υπήρξε Έλληνας που να μην ήξερε τη θάλασσα! 
Τα μέρη της Ελληνικής γης απ’ όπου το αλμυρό νερό απέχει αληθινά πολύ, είναι λίγα. 
Και στο πιο ορεινό χωριό, όλοι ήξεραν κάποιον που είχε ταξιδέψει στη θάλασσα, σε κάθε σπιτικό θα υπήρχε κάτι – ένα ύφασμα, ένα γυαλικό, ένα έπιπλο, ένα νόμισμα – φερμένο από τόπο ξένο. 
Καθένας γνωρίζει κάποιον πρόσφυγα που ήρθε το ’22 απ’ τη Μικρασία, περνώντας το Αιγαίο στοιβαγμένος σε κάποιο καράβι…

Η χώρα είναι γύρω - γύρω κυκλωμένη από θάλασσα που, αιώνες τώρα, ορίζει την καθημερινή ζωή και καθορίζει τη μοίρα της: 
Τρόπος και τόπος βιοπάλης, πύλη επικοινωνίας και τείχος άμυνας, δρόμος που χωρίζει και ενώνει… Το άγριο, αφρισμένο πέλαγος, η γαλήνη 
της μπουνάτσας, ο φλοίσβος των κυμάτων γίνονται εικόνες που, σαν μαζευτούν πολλές, γυρνάνε σε τραγούδι.

Απέραντη η θάλασσα, απέραντος κι ο αριθμός των τραγουδιών που μιλούν γι’ αυτήν και με αυτήν. 
Τραγούδια φτιαγμένα από θαλασσινούς σε κάθε ακτή της Ελληνικής Γης, Νησιώτικης ή Στεριανής, το καθένα ζυμωμένο με το χαρακτήρα του τόπου: 

Άλλα ανάλαφρα, χαρούμενα, άλλα αυστηρά, βαριά κι ασήκωτα, άλλα γεμάτα παράπονο και παρακάλεση, άλλα, τέλος, φορτωμένα μνήμες, 

που ιστορίζονται δίχως τη χρεία ημερολογίου. 

Από τον Πόντο ως κάτω την Κάρπαθο, από την Ιερισσό μέχρι τη Νίσυρο, από την Κύμη μέχρι τον Μικρασιατικό Τσεσμέ, απέναντι, και από 
την Πελοπόννησο ως τη Λέσβο, θαλασσινά τραγούδια ταξιδεύουν από στόμα σε στόμα…

Διάλεξα είκοσι οκτώ από αυτά και μαζί με τρεις θαλασσινούς σκοπούς τα έκλεισα σ’ αυτήν την έκδοση, παρουσιασμένα με όλη την αγάπη και την τέχνη, τη δική μου και όλων αυτών που πασχίσαμε να τα αναστήσουμε άλλη μια φορά. 

Τα χαρίζουμε σε όσους έχουν ακόμη αυτιά για να τα ακούν, να τα χαρούν και να τα αφήσουν στα παιδιά τους.

Ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς μου το φίλο και ευεργέτη του Συλλόγου, Γιάννη Κ. Λύρα, που χωρίς την ηθική και οικονομική στήριξή του δεν θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί αυτή η έκδοση.

Δόμνα Σαμίου (2002)

Μια μουσική παραγωγή έρευνας, επιλογής και μουσικής επιμέλειας από τη Δόμνα Σαμίου, που καταλήγει στο διπλό CD «της Κυρα-Θάλασσας  με 28 τραγούδια και 3 οργανικοί σκοποί  να αποτυπώνουν τον τρόπο που τραγούδησε ο κατεξοχήν θαλασσινός λαός μας τη θάλασσα 
των πειρασμών, του κινδύνου, του κάλλους, της γαλήνης αλλά και του χαμού.

Συντελεστές παραγωγής:

ΔΟΜΝΑ ΣΑΜΙΟΥ (Έρευνα, Επιλογή, Μουσική επιμέλεια), 

ΤΑΣΙΑ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ (Βοηθός παραγωγής), 

ΓΙΩΡΓΟΣ E. ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ (Μουσικός σύμβουλος), 

ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΣΙΝΟΠΟΥΛΟΣ (Μουσικός σύμβουλος)

Συντελεστές εντύπου:

ΓΙΑΝΝΗΣ Κ. ΛΥΡΑΣ : (Κείμενα) 
ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΠΑΡΧΑΡΙΔΟΥ - ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ : (Κείμενα)
ΜΙΡΑΝΤΑ ΤΕΡΖΟΠΟΥΛΟΥ : (Κείμενα)
ΑΓΓΕΛΑ ΛΑΓΚΟΥ : (Αγγλική μετάφραση) 
ΤΖΟΝ ΛΙΘΑΜ (JOHN LEATHAM) : (Αγγλική μετάφραση)
ΓΙΑΝΝΗΣ Κ. ΛΥΡΑΣ : (Αγγλική μετάφραση) 
SOLANGE MATTHEY : (Γαλλική μετάφραση)
ΓΕΩΡΓΙΑ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ : (Επιμέλεια κειμένων) 
ΛΙΚΑ ΦΛΩΡΟΥ : (Καλλιτεχνική επιμέλεια εντύπων).

Δίστιχα της Θάλασσας

Τραγούδι: ΔΟΜΝΑ ΣΑΜΙΟΥ 

Μουσικοί:

ΝΙΚΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ  : Βιολί
ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΣΙΝΟΠΟΥΛΟΣ : Λάφτα
ΚΩΣΤΑΣ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗΣ : Λαούτο

Δίστιχα της Θάλασσας

Η θάλασσα είναι ταπεινή, αέρας την ταράζει
η μάνα κάνει το παιδί κι ο ξένος τ’ αγκαλιάζει.

Θάλασσα βαρεί, θάλασσα βαρεί την άμμο
σ’ αγαπώ, σ’ αγαπώ μα τι να κάμω.

Η θάλασσα ’ναι μάνα μου, το κύμα ’ν’ αδερφή μου
και τα ψαράκια του γιαλού η αγαπητική μου.

Έλα να σε δω να γιάνω
να μην πέσω και πεθάνω.

Ο ναυτικός τη θάλασσα ποτέ δεν τη φοβάται
γιατί την έχει πάπλωμα και στρώμα και κοιμάται.

Θάλασσα δε σε βαριούμαι
όσο και να τυραννιούμαι.

Τση θάλασσας τα κύματα πατώ και δε βουλιούνε
σα θέλω ’γώ να σ’ αγαπώ κανένα δε φοβούμαι.

Θάλασσα βαρεί το κύμα
σ’ αγαπώ δεν είναι κρίμα.
Θάλασσα βαρεί την άμμο
σ’ αγαπώ μα τι να κάμω.

Πηγή: